ҚАЗАҚСТАННЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ҚЫЗМЕТШІЛЕРІНІҢ ӘДЕП НОРМАЛАРЫН САҚТАУ МӘСЕЛЕЛЕРІН ӨЗЕКТЕНДІРУ ТУРАЛЫ
DOI:
https://doi.org/10.52123/1994-2370-2025-1500Кілт сөздер:
этика, этические стандарты, этические нормы, этический кодекс, государственные служащие, государственная служба.Аңдатпа
Қазіргі уақытта Қазақстанның мемлекеттік басқару жүйесіне терең өзгерістер өткізілуде, олардың табыстылығы негізінен мемлекеттік қызметшілердің кәсіби және жеке қасиеттеріне негізделеді. Реформаларды жүргізудің нәтижелілігі көбінесе қоғамдық қатынастарды құқықтық реттеудің негізіне байланысты, ол мемлекеттік басқару жүйесінде азаматтар мен қоғамдық құрылымдардың да, мемлекеттік қызметшілердің де мүдделеріне қатысты болуға тиіс.
Мемлекеттік қызметшілердің мәртебесі мен өкілеттіктері салалық заңнамада бекітілген. Олардың қызметі мемлекеттік басқару саласындағы және ел экономикасы салаларын дамыту бағыттары бойынша стратегиялық бағдарламалық құжаттармен реттеледі. Мемлекет пен қоғамның мүдделеріне қызмет ету қызметтен тыс уақыттағы мінез-құлыққа және қосымша табыс алуға қатысты шектеулерді ерікті түрде қабылдаумен қатар жүреді.
Мемлекеттік тәсілдерді трансформациялау және «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» саясатын енгізу мемлекеттік аппарат қызметінің этикалық құрамдас бөлігіне ерекше талаптар қояды. Қабылданған Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызметшілерінің әдеп кодексі мемлекет пен қоғамның өзара іс-қимылы кезінде аса сезімтал болып табылатын мәдени-адамгершілік кәсіби аспектілерге бағытталған.
Мақалада авторлар Қазақстанның Мемлекеттік қызметшілерінің әдеп кодексінің мазмұнына талдау жүргізді. Ресми тұлғалар мен мемлекеттік қызметшілер арасында әдеп нормалары мен стандарттарын реттеу жөніндегі халықаралық тәжірибені зерделеу негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарында Әдеп кодексін сақтаудың тиімділігін арттыру мәселелерін шешу бойынша ұсынымдар енгізіп отыр. Ұсынылған шаралар оның орындалуын қамтамасыз ете алатын ұйымдық құрылымды дамыту үшін нормативтік актінің мазмұндық компонентіне қатысты.
Бұл мәселені зерттеудің маңыздылығы мемлекеттік қызметшілер арасында жоғары адамгершілікті ұйымдастырушылық мәдениетті қалыптастыру және мемлекеттік басқару жүйесі реформаларының нәтижелілігін қамтамасыз ету үшін мемлекеттік аппаратта этикалық нормаларды сақтаудың айқындаушы маңыздылығына байланысты.
Сілтемелер
Выступление Главы государства на первом заседании Национального курултая 16 июня 2022 года // Электронный ресурс: https://www.akorda.kz/ru/vystuplenie-glavy-gosudarstva-na-pervom-zasedanii-nacionalnogo-kurultaya-165936. Дата обращения: 8.02.2025
Выступление Президента Республики Казахстан на втором заседании Национального курултая 17.06.2023г. // Электронный ресурс: https://www.akorda.kz/ru/vystuplenie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-na-vtorom-zasedanii-nacionalnogo-kurultayaadiletti-kazakstan-adal-azamat-175233 Дата обращения: 8.03.2025
.Послание Президента Республики Казахстан народу Казахстана, 1.09.2022г. // Электронный ресурс: https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-181130. Дата обращения: 8.03.2025
Послание Президента Республики Казахстан народу Казахстана, 2.09.2023 г. // Электронный ресурс: https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-ekonomicheskiy-kurs-spravedlivogo-kazahstana-18588. Дата обращения: 8.03.2025
Послание Президента Республики Казахстан народу Казахстана, 2.09.2024 г. // Электронный ресурс: https://www.akorda.kz/ru/poslanie-glavy-gosudarstva-kasym-zhomarta-tokaeva-narodu-kazahstana-spravedlivyy-kazahstan-zakon-i-poryadok-ekonomicheskiy-rost-obshchestvennyy-optimizm-285014. Дата обращения: 8.03.2025
Указ Президента Республики Казахстан от 26 февраля 2021 года № 522 «Об утверждении Концепции развития государственного управления в Республике Казахстан до 2030 года» // Электронный ресурс: https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2100000522. Дата обращения: 15.02.2025
Абдрасулов Е.Б.,и Толеуханова Г.А. К вопросу совершенствования Этического кодекса государственных служащих Республики Казахстан // // Электронный ресурс: https://cyberleninka.ru/article/n/k-voprosu-sovershenstvovaniya-eticheskogo-kodeksa-gosudarstvennyh-sluzhaschih-respubliki-kazahstan. Дата обращения: 15.02.2025
Международный кодекс поведения государственных должностных лиц // Электронный ресурс: https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/int_code_of_conduct.shtml. Дата обращения: 15.04.2025
.Кодекс поведения ОБСЕ для сотрудников/членов миссии // Электронный ресурс: https://www.osce.org/files/f/documents/7/d/31781.pdf. Дата обращения: 16.05.2023
.Нормы поведения для должностных лиц ОЭСР // Электронный ресурс: https://www.oecd.org/legal/Code_of_Conduct_OECD_2017.pdf. Дата обращения: 15.04.2025
Национальный доклад о состоянии государственной службы в Республике Казахстан 2020 год (от 24.05.2021) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/qyzmet/documents/details/176688?lang=ru. Дата обращения: 20.02.2025.
Национальный доклад о состоянии государственной службы в Республике Казахстан 2022 год (от 13.05.2022) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/qyzmet/documents/details/307381?lang=ru. Дата обращения: 20.02.2025.
Национальный доклад о состоянии государственной службы в Республике Казахстан (от 10.04.2023) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/qyzmet/documents/details/454043?lang=ru. Дата обращения: 20.02.2025.
Национальный доклад о состоянии государственной службы в Республике Казахстан 2023 год (от 05.04.2024) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/qyzmet/documents/details/640535?lang=ru Дата обращения: 25.02.2025.
Национальный доклад Республики Казахстан о противодействии коррупции за 2019 год (от 15.05.2020) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/anticorruption/documents/details/33552?lang=ru. Дата обращения: 20.02.2025.
Национальный доклад Республики Казахстан о противодействии коррупции за 2020 год (от 05.04.2021) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/anticorruption/documents/details/152774?lang=ru. Дата обращения: 20.02.2025.
Национальный доклад Республики Казахстан о противодействии коррупции за 2021 год (от 24.03.2022) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/anticorruption/documents/details/283483?lang=ru. Дата обращения: 20.02.2025.
Национальный доклад Республики Казахстан о противодействии коррупции за 2023 год (от 22.07.2024) // Электронный ресурс: https://www.gov.kz/memleket/entities/anticorruption/documents/details/695032?lang=ru Дата обращения: 20.02.2025
Мамитова Н.В. Юридическая природа юридической техники // Юрист-Правовед. – 2014. - № 5 (66). – сс. 20-23 // Электронный ресурс: https://cyberleninka.ru/article/n/yuridicheskaya-priroda-pravil-yuridicheskoy-tehniki. Дата обращения: 22.02.2025.
Б. Роштейн, Н. Сорак Этические кодексы для публичной администрации. Сравнительное исследование // Электронный ресурс: https://www.gu.se/sites/default/files/2022-01/2017_12_Rothstein_Sorak.pdf. Дата обращения: 1.12.2024
Закон Грузии от 27.10.2015г. № 4346-Iს «О публичной службе» // Электронный ресурс: https://matsne.gov.ge/ru/document/view/3031098?publication=46. Дата обращения 27.03.2025
Постановление правительства Грузии от 20.04.2017г. № 200 «Об определении общих правил этики и поведения в публичном учреждении» // Электронный ресурс: https://matsne.gov.ge/ka/document/view/3645402?publication=0. Дата обращения: 28.03.2025
Пономарева Е.В. Юридическая терминология как технико-юридическое средство юридической техники // Электронный ресурс: https://cyberleninka.ru/article/n/yuridicheskaya-terminologiya-kak-tehniko-yuridicheskoe-sredstvo-yuridicheskoy-tehniki. Дата обращения 30.06.2025
Бошно С.В. Учет нормативных правовых актов // Электронный ресурс: https://cyberleninka.ru/article/n/uchet-normativnyh-pravovyh-aktov. Дата обращения: 25.02.2025
Шувалова Н. Управление нравственными отношениями в системе государственной службы: ориентация на успех // Электронный ресурс: https://mgimo.ru/upload/iblock/a84/a844627a19c82861a07b9480165c42dc.pdf. Дата обращения: 1.03.2025
##submission.additionalFiles##
Жарияланды
Дәйексөз келтіру үлгісі
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Берілген жұмыс келесілерге сәйкес лицензияланады Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
