БЮДЖЕТТІК ҚАРЖЫЛАНДЫРУ ТАПШЫЛЫҒЫ ЖАҒДАЙЫНДА ИНФРАҚҰРЫЛЫМДЫҚ ЖОБАЛАРДЫ ІСКЕ АСЫРУ: EPC ЖӘНЕ EPC+F КЕЛІСІМШАРТТАРЫН ҚОЛДАНУ ПЕРСПЕКТИВАЛАРЫ
DOI:
https://doi.org/10.52123/1994-2370-2025-1419Кілт сөздер:
инфрақұрылым, бюджет, инвестициялық бағдарламалар, жоба, келісімшартАңдатпа
Бұл мақалада Қазақстанда шектеулі бюджеттік қаржыландыру жағдайында инфрақұрылымдық жобаларды іске асыру тетігі қарастырылады. Қаржыландырудың дәстүрлі әдістеріне (дәстүрлі бюджеттік инвестициялық бағдарламалар (БИБ) және мемлекеттік-жекешелік әріптестік (МЖӘ) тетіктері) негізделген қаржыландырудың қолданыстағы тәсілдері талданып, соның негізінде осы саладағы негізгі мәселелер анықталды: ұзақ келісу, басқарудың төмен тиімділігі, жобалардың құнын елеулі түзету және жеке инвесторлар тарапынан мемлекеттік институттарға қатысты сенім деңгейінің төмендігі. Айқындалған мәселелерді шешу үшін инфрақұрылымдық жобалардың тиімділігін едәуір арттыруға және іске асыру мерзімдерін қысқартуға, мемлекет үшін қаржылық тәуекелдерді азайтуға, сыртқы қаржыландыруды тартуға, сондай-ақ жобаларды басқару сапасын арттыруға мүмкіндік беретін құралдар ретіндегі EPC (Engineering, Procurement and Construction) және EPC+F (Еngineering, Рrocurement, Сonstruction + Financing) келісімшарттарын енгізу ұсынылады
Сілтемелер
«Қазақстан Республикасының 2029 жылға дейінгі ұлттық даму жоспарын бекіту және Қазақстан Республикасы Президентінің кейбір жарлықтарының күші жойылды деп тану туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2024 жылғы 30 шілдедегі № 611 Жарлығы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/U2400000611
«Қазақстан Республикасының 2029 жылға дейінгі ұлттық инфрақұрылымдық жоспарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2024 жылғы 25 шілдедегі № 606 қаулысы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/P2400000606
Формирование прочного промышленного каркаса и поддержка новых точек роста станут залогом динамичного и устойчивого развития экономики. https://www.kt.kz/rus/state/utverzhden_natsionalnyy_plan_razvitiya_kazahstana_do_2029_goda_1377967480.html
Глебова А.Г., Васильев И.А. Применение мирового опыта EPCM-контрактов в России. Вестник ЗабГУ. 2022. Т.28, №4, С.87-95 // https://cyberleninka.ru/article/n/primenenie-mirovogo-opyta-epcm-kohtpaktob-v-rossii
Bent Flyvbjerg, Nils Bruzelius, Werner Rothengatter. Megaprojects and Risk: An Anatomy of Ambition. Cambridge University Press, 2003 // https://doi.org/10.48550/arXiv.1303.7404
Peter W. G. Morris. The Management of Projects. Thomas Telford, London, 1994, p. 358 // https://books.google.kz/books?id=5ekyoWaeZ1UC&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false
Andrew Davies. From Project Management to the ‘Management of Projects’: What motivated Peter Morris to create a new paradigm? Engineering Project Organization Journal. 2023 // https://discovery.ucl.ac.uk/id/eprint/10179782/1/Davies%20on%20Morris%20SI%20EPOJ%202022.pdf
Jan Pícha, Aleš Tomek, Harry Löwitt. Application of EPC contracts in international power projects. Procedia Engineering 2015 (123). p. 397-404 // https://doi.org/10.1016/j.proeng.2015.10.061
Kumar Neeraj Jha Construction Project Management: Theory and Practice. Dorling Kindersley. 2011. p.692 // https://books.google.kz/books?id=VIBI3mhzdGMC&printsec=frontcover&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
T B Venczel, L Berényi and K Hriczó. Project Management Success Factors // Journal of Physics: Conference Series, Volume 1935, 5th Agria Conference on Innovative Vehicle Technologies and Automation Solutions InnoVeTAS, 2021 // https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1742-6596/1935/1/012005
Edward W. Merrow. Industrial Megaprojects: Concepts, Strategies, and Practices for Success. John Wiley & Sons, 2011. p. 384 // https://books.google.kz/books?id=IwUOEQAAQBAJ&printsec=frontcover&hl=ru#v=onepage&q&f=false
Абдуллаев Р., Омарова Б., Ерланқызы А. Особенности Казахстанского законодательства при применении контрактов FIDIC, 2020 // https://azizovpartners.kz/ru/2020/12/15/osobennosti-kazahstanskogo-zakonoda/
Сабиров К.К. Некоторые особенности и проблемы юридической адаптации форм строительных контрактов FIDIC в Республике Казахстан // https://cyberleninka.ru/article/n/nekotorye-osobennosti-i-problemy-yuridicheskoy-adaptatsii-form-stroitelnyh-kontraktov-fidic-v-respublike-kazahstan (жүгіну күні: 14.03.2025)
Лазник А.А., Афанасьев В.Я., Каверин А.А., Линник Ю.Н., Линник В.Ю. Совершенствование системы управления проектами в области строительства объектов нефтяной отрасли // М.: Вестник Университета (Государственный университет управления). – 2015– №4 – С. 5-10
Лазник А.А. Международный опыт применения «EPC(M)»-услуг в нефтегазовом комплексе и возможности его адаптации к российским условиям // https://guu.ru/files/dissertations/2017/07/laznik_a_a/dissertation.pdf
«Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі» Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы N 95-IV Кодексі // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/K080000095_
Щукина Т.В. Тенденции и проблемы развития бюджетных инвестиций. Вестник Байкальского государственного университета № 9, 2018 // https://doi.org/10.26425/1816-4277-2018-9-127-133
Фирсов, Д. А. Бюджетные инвестиции в условиях асимметричности информации: финансовые последствия и результаты: дис. на соиск. учен. степ. докт. экон. наук. – СПб. – 2017. – 350 с.
Инфографика АО «Казахстанский центр государственно-частного партнерства» // http://https//kzppp.kz/ru/infographics/
Препятствия на пути развития государственно-частного партнерства в Казахстане. GRATA International. 07.10.2020 год // https://gratanet.com/ru/publications/public-private-partnership-kazakhstan-grata
Государственно-частное партнерство как способ развития инфраструктуры. 23.12.2020 // http://azizovpartners.kz/ru/2020/12/23/gosudarstvenno-chastnoe-partnerstvo/
Кииков Ж. Адекватные тарифы в обмен на инвестиции — Глава государства о развитии ГЧП в здравоохранении// http://https//www.inform.kz/ru/adekvatnie-tarifi-vobmen-nainvestitsii-glava-gosudarstva-orazvitii-gchp-vzdravoohranenii-Kazinform
Андряков А.Д. Условные бюджетные обязательства проектов ГЧП: международный опыт и российская практика. Финансовый журнал, 2018 (6), С. 59-70 // https://cyberleninka.ru/article/n/uslovnye-byudzhetnye-obyazatelstva-proektov-gchp-mezhdunarodnyy-opyt-i-rossiyskaya-praktika
ЕРС-контракты: Топ-5 ошибок при заключении строительных контрактов // https://kpmg.com/kz/ru/home/insights/2023/07/ers-kontrakty-top5-oshibok-pri-zaklyuchenii-stroitelnykh-kontraktov.html (жүгіну күні: 15.04.2025)
«КазМунайГаз» расширяет портфель продукции через создание нефтегазохимических комплексов на базе имеющегося сырья // https://petroleumjournal.kz/index.php?p=article&aid1=177&aid2=982&id=2297&outlang=1 (жүгіну күні: 17.04.2025)
Актуальные вопросы контрактов EPC и FIDIC в Казахстане. Kazakhstan Law Review // http:///kazlawreview.kz/aktualnye-voprosy-kontraktov-epc-i-fidic-v-kazahstane/
«Мемлекеттiк сатып алу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы 2024 жылғы 1 шілдедегі № 106-VIII ҚРЗ // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z2400000106
«Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органының ішкі нарықта айналысқа жіберу үшін бағалы қағаздар шығару Қағидаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары - Қаржы министрінің 2023 жылғы 30 маусымдағы № 723 бұйрығы // https://adilet.zan.kz/kaz/docs/V2300032954
##submission.additionalFiles##
Жарияланды
Дәйексөз келтіру үлгісі
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Ғазиз САҒИТҰЛЫ, Асемгуль МУСАТАЕВА, Айымбет КОСЖАНОВ
Берілген жұмыс келесілерге сәйкес лицензияланады Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
