ӘЛЕУМЕТТІК МОБИЛЬДІК — БҰРЫНҒЫ КСРО ЕЛДЕРІНДЕГІ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ДАМУДЫҢ ФАКТОРЫ РЕТІНДЕ
Кілт сөздер:
социальная мобильность, индекс качества элит, человеческий капитал, уровень эконо-мического развития, страны бывшего СССРАңдатпа
Мақалада бұрынғы КСРО құрамына кірген елдердегі әлеуметтік мобильділікті бағалау әдісі ұсынылады. Бұл әдіс элита сапасы мен адам капиталы деңгейін салыстыруға негізделген. 141 елдің деректерін пайдалана отырып, авторлар элита сапасының әлеуетті индексін (Elite Quality Index) адам капиталы индексінің (Human Capital Index) функциясы ретінде есептейді. Есептелген және нақты көрсеткіштердің айырмашылығы әлеуметтік мобильділіктің тиімділік көрсеткіші ретінде түсіндіріледі — яғни, қоғамның білікті мамандарды элита қатарына ілгерілету қабілеті.Бұл көрсеткіштің бірнеше жаһандық индекспен: өркендеу деңгейі (Legatum Prosperity Index), мемлекеттің тұрақтылығы (Fragile States Index), сыбайлас жемқорлықты қабылдау деңгейі (Corruption Perceptions Index), инновациялық және желілік дайындық деңгейі (GII, NRI), сондай-ақ әлеуметтік капитал деңгейімен өзара байланысы айқын көрсетілген. Бұл ұсынылған әдістің басқару сапасы мен институционалдық дамуды талдау үшін қолдануға болатынын дәлелдейді.Авторлардың пікірінше, бұл әдіс салыстырмалы зерттеулерге, кадрлық саясатты бағалауға және посткеңестік елдердегі әлеуметтік мобильділікке кедергі болатын тосқауылдарды анықтауға пайдалы бола алады.
Сілтемелер
1. Шебеко, Д. К. Трансформация институциональной системы посткомандной эконо-мики: дис. ... канд. экон. наук: 5.2.1 – Экономическая теория / Дмитрий Константи-нович Шебеко. — Санкт-Петербург, 2022. — 187 с.
2. Моска, Г. Правящий класс: церкви, партии, секты / пер. с англ. и примеч. Т. Н. Сам-соновой [Электронный ресурс]. — Режим доступа: http://www.gumer.info/bibliotek_Buks/Sociolog/article/Mosk_PrKlass.php
3. Ocunoвa E. B. Михельс // Новая философская энциклопедия: в 4 т. / пред. науч.-ред. cовета В.С. Стёпин. — 2-е изд., испр. и доп. — М.: Мысль, 2010. — 2816 с.
4. Парето, В. О применении социологических теорий // Социологические исследова-ния. — 1996. — № 2. — С. 115–124; № 7. — С. 119–127; № 10. — С. 139–144.
5. Сорокин, П. А. Социальная мобильность / пер. с англ. М. В. Соколовой; под ред. В. В. Сапова. — М.: Academia, LVS, 2005. — XX, 588 с.
6. Sorokin, P. A. Social and cultural mobility. — New York; London, 1927.
7. Lipset, S. M., Bendix, R. Social Mobility in Industrial Society. — New Brunswick, New Jersey: Transaction Publishers, 1992. — 311 p.
8. Батуренко, С. А. Теории социальной мобильности в истории социологической мысли // Вестник Московского университета. Серия 18. Социология и политология. — 2014. — № 2. — URL: https://cyberleninka.ru/article/n/teorii-sotsialnoy-mobilnosti-v-istorii-sotsiologicheskoy-mysli (дата обращения: 29.02.2024).
9. Семенова, В. В. Субъективная социальная мобильность: возможности качествен-ного подхода // Социологические исследования. — 2016. — № 6. — С. 84–93.
10. Blau, P. M., Duncan, O. D. The American Occupational Structure. — New York: John Wiley and Sons, 1967.
11. Норт, Д., Уоллис, Д., Вайнгаст, Б. Насилие и социальные порядки: концептуальные рамки для интерпретации письменной истории человечества / пер. с англ. Д. Уэла-нера и др. — М.: Изд-во Института Гайдара, 2011. — 443 с.
12. Fukuyama, F. State-Building: Governance and World Order in the 21st Century. — Itha-ca, NY: Cornell University Press, 2004. — 137 p.
13. Остром, Э. Управляя общим: эволюция институтов коллективной деятельности / пер. с англ. — М.: Мысль; ИРИСЭН, 2011. — 178 с.
14. World Bank Human Capital Project [Электронный ресурс] // The World Bank Data. — URL: https://www.worldbank.org/en/publication/human-capital#Index (дата обращения: 09.01.2022).
15. Рейтинг стран мира по индексу качества элит [Электронный ресурс] // Центр гума-нитарных технологий, 2006–2023 (последняя редакция: 14.10.2023). — URL: https://gtmarket.ru/ratings/elite-quality-index (дата обращения: 20.11.2023).
16. Шебеко, К. К., Шебеко, Д. К. Качество элит и уровень экономического развития в странах Евразийского экономического союза // Государственное управление и гос-ударственная служба. — 2024. — № 2 (89). — С. 210–219. — DOI: 10.52123/1994-2370-2024-1185
17. Casas, T., Cozzi, G. Elite Quality Report 2023: Country Scores and Global Rankings (April 25, 2023). — Zurich: Seismo, 2023. — URL: https://ssrn.com/abstract=4418550 (дата обращения: 23.02.2024).
18. Casas, T., Cozzi, G. Elite Quality Report 2022: Country Scores and Global Rankings (April 28, 2022). — Zurich: Seismo, 2022. — DOI: 10.33058/seismo.30769.0001. — URL: https://ssrn.com/abstract=4085752 (дата обращения: 23.02.2024).
19. Рейтинг стран мира по уровню процветания [Электронный ресурс] // Центр гумани-тарных технологий, 2006–2023 (последняя редакция: 17.10.2023). — URL: https://gtmarket.ru/ratings/legatum-prosperity-index (дата обращения: 23.02.2024).
20. Рейтинг стран мира по уровню слабости [Электронный ресурс] // Центр гуманитар-ных технологий, 2006–2023 (последняя редакция: 23.11.2023). — URL: https://gtmarket.ru/ratings/fragile-states-index (дата обращения: 23.02.2024).
21. Всемирный экономический форум. Индекс сетевой готовности 2015 года [Элек-тронный ресурс] // Центр гуманитарных технологий. — 17.04.2015. — URL: https://gtmarket.ru/news/2015/04/17/7128 (дата обращения: 23.02.2024).
22. Рейтинг стран мира по Индексу сетевой готовности [Электронный ресурс] // Центр гуманитарных технологий, 2006–2023 (последняя редакция: 14.10.2023). — URL: https://gtmarket.ru/ratings/networked-readiness-index (дата обращения: 23.02.2024).
23. World Values Survey Wave 7 (2017–2022) Results in % by country weighted by weight. — Study # WVS-2017 [Электронный ресурс] (дата обращения: 24.02.2024).
24. Transparency International. Индекс восприятия коррупции 2015 года [Электронный ресурс] // Центр гуманитарных технологий. — 27.01.2016. — URL: https://gtmarket.ru/news/2016/01/27/7287 (дата обращения: 23.02.2024).
25. Рейтинг стран мира по Индексу восприятия коррупции [Электронный ресурс] // Центр гуманитарных технологий, 2006–2023 (последняя редакция: 29.10.2023). — URL: https://gtmarket.ru/ratings/corruption-perceptions-index (дата обращения: 23.02.2024).
26. INSEAD. Глобальный индекс инноваций 2014 года [Электронный ресурс] // Центр гуманитарных технологий. — 18.07.2014. — URL: https://gtmarket.ru/news/2014/07/18/6841 (дата обращения: 23.02.2024).
27. Рейтинг стран мира по Индексу инноваций [Электронный ресурс] // Центр гумани-тарных технологий, 2006–2023 (последняя редакция: 14.10.2023). — URL: https://gtmarket.ru/ratings/global-innovation-index (дата обращения: 23.02.2024).
28. Шебеко, К. К., Шебеко, Д. К. Институциональное доверие как фактор экономиче-ского развития: эмпирический анализ // Экономика и банки. — 2020. — № 2. — URL: https://cyberleninka.ru/article/n/institutsionalnoe-doverie-kak-faktor-ekonomicheskogo-razvitiya-empiricheskiy-analiz (дата обращения: 31.03.2021).
29. Hudson, M. The rentier resurgence and takeover: Finance Capitalism vs. Industrial Capi-talism [Электронный ресурс] // Michael Hudson. On finance, real estate and the powers of neoliberalism. — URL: https://michael-hudson.com/2021/01/the-rentier-resurgence-and-takeover-finance-capitalism-vs-industrial-capitalism (дата обращения: 02.04.2021).
30. World Bank Open Data [Электронный ресурс] // The World Bank Data. — URL: https://data.worldbank.org/ (дата обращения: 02.04.2021).
31. Шебеко, К. К., Грошев, В. А., Шебеко, Д. К. Рента, качество институтов и экономи-ческое развитие // Веснік Палескага дзяржаўнага універсітэта. Серыя грамадскіх і гуманітарных навук. — 2021. — № 1. — С. 17–25.
32. Golden, M. A., Nazrullaeva, E. The Puzzle of Clientelism: Political Discretion and Elec-tions Around the World. — Cambridge: Cambridge University Press, 2023. — 75 с.
33. Acemoglu, D., Robinson, J. A. Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, and Poverty. — New York: Crown Business, 2012. — 529 p.
34. Mungiu-Pippidi, A. A Tale of Two Villages: Coerced Modernization in the East European Countryside. — Budapest: Central European University Press, 2010. — 230 p.
##submission.additionalFiles##
Жарияланды
Дәйексөз келтіру үлгісі
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Константин Шебеко, Дмитрий Шебеко

Берілген жұмыс келесілерге сәйкес лицензияланады Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
