БАТЫС ҚАЗАҚСТАН ОБЛЫСЫ МЫСАЛЫНДА МЕМЛЕКЕТТІК АППАРАТТЫҢ СЕРВИСТІК МОДЕЛІНІҢ ЭЛЕМЕНТІ РЕТІНДЕ ҚЫЗМЕТТЕРДІҢ ҚОЛЖЕТІМДІЛІГІ
DOI:
https://doi.org/10.52123/1994-2370-2025-1660Кілт сөздер:
public services, accessibility, service model; digitalization; human-centered governance; public administration; West Kazakhstan RegionАңдатпа
Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқаруды трансформациялау азаматтармен өзара іс-қимылдың сапасын арттыруға және мемлекеттік қызметтердің қолжетімділігін қамтамасыз етуге бағытталған сервистік модельді қалыптастыруды көздейді. Бұл өзгерістердің негізгі факторларының бірі – цифрлық технологияларды дамыту және мемлекеттік билік органдарының ұйымдық құрылымын жетілдіру.
Мақалада мемлекеттік қызметтердің ұлттық және өңірлік деңгейлердегі қолжетімділік ерекшеліктері, соның ішінде Батыс Қазақстан облысының жағдайы қарастырылады. Нормативтік-құқықтық базаға жасалған талдау сервистік модельге көшу процесінің институционалдық алғышарттарын айқындауға мүмкіндік берді. Зерттеудің эмпирикалық базасын мемлекеттік қызметтердің цифрландыру динамикасы, жергілікті атқарушы органдардың құрылымы мен қызмет етуі, көрсетілетін қызметтер сапасына қатысты бұзушылықтар, шағымдар, қоғамдық және ішкі бақылау көрсеткіштері жөніндегі деректер құрады.
Әдіснамалық аппаратқа SWOT және PEST талдаулары, салыстырмалы және статистикалық талдау, сондай-ақ азаматтардың кері байланысын зерттеу әдістері енгізілді. Бұл қызмет көрсету жүйесінің күшті және әлсіз жақтарын, сондай-ақ оның дамуына әсер ететін сыртқы факторларды анықтауға мүмкіндік берді.
Зерттеу нәтижелері цифрландыруда тұрақты прогресті көрсетсе де, өңірлерде қызмет сапасы, бұзушылық деңгейі және азаматтардың қанағаттанбауы сияқты мәселелер сақталуда.
Зерттеудің ғылыми жаңалығы мемлекеттік қызметтерді ұсынудың өңірлік тәжірибелеріне кешенді стратегиялық баға беру арқылы олардың қолжетімділігі Қазақстандағы цифрлық трансформацияның тиімділігін айқындайтын негізгі көрсеткіш әрі адамға бағдарланған мемлекеттік басқару моделінің негізі екенін растауында көрініс табады.
Сілтемелер
eGov.kz. (2024–2025). National platform of public services. Astana. https://egov.kz
Gallup World Poll. (2023). Global satisfaction with government services. https://www.gallup.com
Government of Canada. (2022). Digital by default: Service transformation. Ottawa.
IPS “Adilet”. (2021). Concept for the development of public administration of the Republic of Kazakhstan until 2030. Astana. https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2100000522
IPS “Adilet”. (2024a). Public service development concept of the Republic of Kazakhstan for 2024–2029. Astana. https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2400000602
IPS “Adilet”. (2024b). Rules for digital transformation of public services. Astana. https://adilet.zan.kz/rus/docs/G24IPM00601
IPS “Adilet”. (2024c). National development plan of the Republic of Kazakhstan until 2029. Astana. https://adilet.zan.kz/rus/docs/U2400000611
Kadyrova, R., & Kantarbayeva, A. (2023). The problem of determining modern directions of quality development in the field of public services. ECONOMIC Series of the Bulletin of the L. N. Gumilyov ENU, 3, 222–237. https://bulecon.enu.kz/index.php/main/article/view/756
Narenova, A., & Iskendir, A. (2024a). Digitalization of public services. Bulletin of Dulaty University, 4, 205–215. https://doi.org/10.55956/LSWE6579
Narenova, A., & Iskendir, A. (2024b). Digital transformation of public services in Kazakhstan: Challenges and opportunities. Journal of Public Administration Research, 8(3), 45–59.
North, D. C. (1990). Institutions, institutional change and economic performance. Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511808678
OECD. (2020a). Digital government review of Kazakhstan. Paris: OECD. https://www.oecd.org
OECD. (2020b). Digital government review: Estonia. Paris: OECD.
OECD. (2021). Government at a glance 2021. Paris: OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/1c258f55-en
OECD. (2025). Government at a glance 2025: Kazakhstan. Paris: OECD Publishing.
Otchet o rezul'tatakh provedeniya obshchestvennogo monitoringa kachestva okazaniya gosudarstvennykh uslug 2023 goda / Ministry of Digital Development, Innovation, and Aerospace Industry of Kazakhstan. (2024, January 30). Astana. https://www.gov.kz/memleket/entities/qyzmet/documents/details/596391?lang=ru
Peters, B. G. (2010). The politics of bureaucracy: An introduction to comparative public administration (6th ed.). Routledge.
Sheryazdanova, G. R. (2024). Impact of digitalization and e-government on good governance: Achievements and challenges in Kazakhstan. Bulletin of the L. N. Gumilyov Eurasian National University. Political Science. Regional Studies. Oriental Studies. Turkology Series, 146(1), 70–81. https://doi.org/10.32523/2616-6887/2024-146-70-81
Smart Nation Singapore. (2023). SingPass mobile and digital services. Singapore.
UNDP / UN DESA. (2025). E-government development in Kazakhstan: Report 2025. New York: United Nations.
United Nations. (2022a). UN E-Government survey 2022: The future focused government. https://www.un.org
United Nations. (2022b). UN E-Government survey 2022: The future of digital government. New York: UN DESA. https://publicadministration.un.org/en/egovkb/en-us/
World Bank. (2022). Worldwide governance indicators. https://www.worldbank.org
Zhumasheva, M. B., & Dulambayeva, R. T. (2023). Digitalization of public administration: The experience of South Korea and its applicability in Kazakhstan. ECONOMIC Series of the Bulletin of the L. N. Gumilyov ENU, 3, 92–103. https://bulecon.enu.kz/index.php/main/article/view/266
##submission.additionalFiles##
Жарияланды
Дәйексөз келтіру үлгісі
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Самарханов Алибек, Айнур Карсембаева, Жанна Цауркубуле
Берілген жұмыс келесілерге сәйкес лицензияланады Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
