ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОНКОЛОГИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТІНІҢ МЫСАЛЫНДА ДЕНСАУЛЫҚТЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК ДЕТЕРМИНАНТТАРЫН МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ҚҰРАЛДАРЫНЫҢ ТАЛДАУЫ
DOI:
https://doi.org/10.52123/1994-2370-2024-1281Кілт сөздер:
государственное управление, социальные детерминанты здоровья, онкологическая служба, Республика Казахстан, профилактика онкозаболеваний, качество медицинских услугАңдатпа
Мақалада Қазақстан Республикасындағы онкологиялық қызметтің мысалында денсаулықтың әлеуметтік детерминанттарын мемлекеттік басқару құралдарын талдау ұсынылған. Зерттеудің өзектілігі онкологиялық ауруларды азайту және өлім-жітімді төмендету, сондай-ақ медициналық қызметтердің қолжетімділігі мен сапасын арттыру мақсатында басқару әдістерін жетілдіру қажеттілігімен негізделеді. Зерттеуде нормативтік құжаттарды салыстырмалы талдау, халықаралық тәжірибені (Ұлыбритания, АҚШ, Германия) зерттеу, деректерді жүйелеу және контент-талдау әдістері қолданылды.
Мақалада денсаулық сақтау жүйесінің дамуының негізгі аспектілері қарастырылған, соның ішінде онкологиялық бағдарламаларды қаржыландыру, міндетті медициналық сақтандыру, инфрақұрылымды дамыту және халықтың осал топтарын әлеуметтік қолдау. Әсіресе телемедицинаны енгізу және медициналық қызметтердің үйлестірілуін жақсарту үшін ведомствоаралық ынтымақтастық қажеттілігіне баса назар аударылады, әсіресе шалғай аймақтарда. Зерттеу нәтижелері заңнамалық реттеуді күшейту және халықаралық тәжірибені бейімдеу қажеттілігін көрсетті, мысалы,мультидисциплинарлық командалар мен генетикалық тестілеу бағдарламалары. Практикалық ұсыныстар мемлекеттік және жеке инвестицияларды онкологиялық бағдарламаларға ұлғайтуды, медицина қызметкерлерінің біліктілігін арттыру бағдарламаларын әзірлеуді, телемедицинаны және мобильді клиникаларды енгізуді, сондай-ақ медициналық қызметтердің сапасын реттейтін заңнамалық нормаларды жаңартуды қамтиды.
Мақалада денсаулық сақтау детерминанттарын тиімді басқару үшін мемлекет, жеке сектор және халықаралық серіктестердің қатысуымен кешенді тәсілдің маңыздылығы атап өтіледі. Ұсынылған шаралар Қазақстандағы онкологиялық аурулардан болатын өлім-жітімді алдағы 5 жылда 10%-ға төмендетуге ықпал етуі мүмкін.
Бұл жұмыста Қазақстан Республикасының онкологиялық қызметіндегі денсаулықтың әлеуметтік детерминанттарын мемлекеттік басқару саласындағы ғалымдар мен тәжірибелік мамандардың сараптамалық пікірлері қамтылған.
Түйін сөздер: Мемлекеттік басқару, денсаулықтың әлеуметтік детерминанттары, онкологиялық қызмет, Қазақстан, телемедицина, көпсалалы топтар, медициналық қызметтердің сапасы.
