Қазақстан халқының табыстарының теңсіздігі: негізгі факторлар мен себептерді талдау
DOI:
https://doi.org/10.52123/1994-2370-2024-1174Кілт сөздер:
табыстардың біркелкі бөлінбеуі, жалақы, кірістердің саралануы, кірістердің теңсіздігі, әлеуметтік-экономикалық стратификация, кедейлікАңдатпа
Жүргізілген зерттеу халық табысының теңсіздігі мәселелерін қамтиды, негізгі үрдістер зерттеледі және табыс теңсіздігіне әкелетін факторлар анықталады. Ол үшін мақалада елдегі жалақыны бөлудегі құрылымдық бейсимметрияны көрсететін алшақтықты көрсететін орташа және орташа жалақы динамикасына талдау жасалды. Халықтың квинтилдік кіріс топтары бойынша кірістер бөлінісінде теңсіздік көрсеткіштерін талдау да осы теңсіздіктің салыстырмалы түрде бар екенін көрсетті.
Халық табыстарының теңсіздігі экономика салалары арасындағы, сондай-ақ өңірлік бөліністе, оның ішінде қала және ауыл тұрғындары арасындағы табыстарда саралаудың бар екені анықталды. Кедейлік деңгейінің өсуі табыс теңсіздігінің өсуімен қатар жүреді.
Экономикада өнімділігі төмен салаларға тартылған дербес жұмыспен қамтылғандардың елеулі үлесінің болуы, сондай-ақ көші-қон факторы халықтың табыстарындағы, оның ішінде өңірлік бөліністегі саралауға өзінің әсерін көрсетті.
Зерттеу статистикалық деректерді аналитикалық талдау әдісін қолданды, бұл халықтың табысының теңсіздік факторларын анықтауға және олардың себептерін негіздеуге мүмкіндік берді.
Зерттеу нәтижесінде мақала авторлары кірістерді саралаудағы алшақтықты азайту үшін жаңа жұмыс орындарын құруға, өндірісті дамытуға, инновациялар мен технологиялық ілгерілісті ынталандыруға ықпал ететін елдегі іскерлік белсенділікті дамытуға қолдау қажет деген қорытындыға келді, нәтижесінде бұл елдің еңбек өнімділігі мен экономикасын дамыту қарқынына жағымды әсер етеді және кірістерді бөлудегі алшақтықты азайтады.
